Het effect van conditioneringen in je jeugd en hoe ze je gedrag beïnvloeden

Conditioneringen uit onze jeugd hebben een diepe invloed op ons gedrag als volwassenen. Deze conditioneringen zijn vaak onbewuste patronen die we van onze omgeving hebben overgenomen. Ze vormen de lens waardoor we de wereld zien en reageren. Tijdens mijn werk leg ik dit graag uit om duidelijkheid te geven in waarom je doet wat je doet. Maar eerst wat uitleg over wat conditioneringen eigenlijk zijn.

Wat zijn conditioneringen?

Conditioneringen zijn gedragingen, gedachten en emoties die we leren door herhaling en observatie. Ze worden vaak gevormd door ervaringen in onze jeugd, zoals de manier waarop we werden opgevoed, onze interacties met ouders en leraren, en de culturele normen waarin we opgroeiden.

Dus dat wat je geleerd hebt, komt tot uiting in bepaald gedrag wat je vertoont. Als je bijvoorbeeld geleerd hebt dat een dubbeltje nooit een kwartje wordt, dan kan het gedrag wat tot uiting komt als volwassene zoiets zijn als: Ik ben dit niet waard dus ik zal mezelf klein houden.

Of als je in een gezin bent opgegroeid waar je niet gehoord en gezien werd, omdat je ouders continu aan het werk waren, dan kan het zomaar zijn dat je als volwassene onzeker bent en steeds bevestiging nodig hebt.

Het gaat hier dus niet specifiek over trauma, dit geldt voor iedereen. Het kan voortgekomen zijn uit je opvoeding, uit cultuur of religie. Als je bijvoorbeeld Katholiek bent opgevoed dan kun je geconditioneerd zijn dat er een Hel bestaat en dat je daar bang voor moet zijn. In je volwassen leven kan dat als gevolg hebben dat je heel erg bang bent om Fout gedrag te hebben of bang bent voor mensen met een ander geloof.

Voorbeelden van conditioneringen en bijbehorende gedrag:

1. Conditionering: "Je moet altijd hard werken om iets waard te zijn."

- Gedrag: Mensen die dit geloven, kunnen moeite hebben met rust nemen of voelen zich schuldig als ze ontspannen. Ze kunnen overwerken en zichzelf uitputten, wat leidt tot burn-out.

2. Conditionering: "Je emoties tonen is een teken van zwakte."

- Gedrag: Deze personen kunnen hun emoties onderdrukken en niet in staat zijn om open te communiceren. Dit kan resulteren in stress, eenzaamheid en zelfs lichamelijke klachten door de opgekropte spanning.

3. Conditionering: "Conflict moet vermeden worden ten koste van alles."

- Gedrag: Dit kan leiden tot conflictvermijding en het vermijden van confrontaties, zelfs als dat betekent dat je je eigen behoeften en gevoelens negeert. Dit kan resulteren in passief-agressief gedrag en frustratie.

"Vaak willen mensen hun gedrag veranderen maar lukt dat niet. De reden waarom dat niet lukt is omdat er aan de overtuigingen en conditioneringen niets is veranderd. Je zult eerst aan de conditioneringen moeten werken, zodat je gedrag als vanzelf veranderd omdat je die niet meer geloofd."

Hoe verander je deze conditioneringen?

Het veranderen van diepgewortelde conditioneringen is een proces dat tijd en inspanning vergt. Hier zijn enkele stappen om dit te doen:

1. Bewustwording:

• Identificeer de conditioneringen die je gedrag beïnvloeden. Dit kan door zelfreflectie, journaling of gesprekken met een therapeut.

2. Uitdagen van de Conditioneringen:

• Vraag jezelf af of deze overtuigingen echt waar zijn en zoek naar bewijs dat ze weerlegt. Bijvoorbeeld, vraag jezelf af: "Is hard werken de enige manier om waardevol te zijn?"

3. Nieuwe Gedragingen Oefenen:

• Probeer nieuwe gedragingen en overtuigingen uit. Als je bijvoorbeeld gelooft dat het tonen van emoties een zwakte is, oefen dan met het uiten van je gevoelens in een veilige omgeving.

4. Herhaal en Versterk:

• Versterk je nieuwe gedrag door herhaling. Hoe vaker je nieuw gedrag oefent, hoe sneller het een nieuwe gewoonte wordt.

5. Ondersteuning Zoeken:

• Zoek ondersteuning van vrienden, familie of een therapeut. Zij kunnen je aanmoedigen en ondersteunen in je proces van verandering.

Voorbeelden van Verandering

1. Van Overwerken naar Balans:

- Leer om je tijd beter te beheren en plan bewuste pauzes. Accepteer dat rust en ontspanning je productiviteit en welzijn op de lange termijn ten goede komen.

2. Van Emotie onderdrukking naar Openheid:

- Begin met het uiten van je gevoelens in een dagboek. Deel kleine stukjes van je emoties met een vertrouwde vriend om te oefenen in een veilige omgeving.

3. Van Conflictvermijding naar Gezonde Confrontatie:

- Oefen assertieve communicatie door je behoeften en gevoelens duidelijk en respectvol te uiten. Begin met kleine conflicten en werk langzaam naar grotere confrontaties toe.

Conclusie

Conditioneringen uit onze jeugd hebben een krachtige invloed op ons volwassen leven. Door bewustwording, uitdaging en oefening kunnen we deze oude patronen doorbreken en een gezonder en gelukkiger leven leiden. Het is een reis van zelfontdekking en groei die de moeite waard is voor een mooier bestaan.

Met liefde en compassie,

Marga Hogenhuis

https://www.instagram.com/margahogenhuis